สวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น คุ้นๆกันไหมเอ่ย เพราะเราเคยนำเสนอกันไปแล้วกับบทความก่อนหน้าที่เกี่ยวกับสวนหิน และ amateurhomeowner เชื่อว่าเพื่อนคงจะสนใจกันมากทีเดียว กับสวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น ที่เราสามารถพบเห็นได้ทั่วไปทั้งในแหล่งท่องเที่ยวหรือแม้แต่บ้านเรือนของผู้คน
สะท้อนมาจากปรัชญาของคนญี่ปุ่นที่ว่า “ วาบิ ซาบิ (侘寂) ” อันมีความหมายถึง ความงามที่ไม่สมบูรณ์แบบ สวนหินญี่ปุ่น หรือ สวนสไตล์เซน ขึ้นชื่อในเรื่องของความสงบ เรียบง่าย และมีความเป็นศิลปะสูง ไม่ว่าจะเป็นการจัดสวนหินกรวดสีขาวเป็นรูปคลื่นต่างๆ หรือการเลือกใช้ต้นไม้ที่มีรูปทรงเฉพาะตัว จึงทำให้ สวนหินญี่ปุ่น มีเอกลักษณ์ ดึงดูดสายตา แตกต่างไปจากสวนอื่นๆ อย่างชัดเจน

ในวันนี้ amateurhomeowner จึงอยากบอกเล่ารายละเอียดความเป็นมาของสวนหินสไตล์ญี่ปุ่น ว่ามีที่มา รูปแบบอย่างไรบ้าง เพื่อให้เราจัดวางมาลงได้กับพื้นที่ข้างบ้านของเรา
ทำความรู้จักที่มาของ สวนหินญี่ปุ่น กันเถอะ
สวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น มีที่มาจากคำว่า สวนญี่ปุ่น (ญี่ปุ่น: 枯山水; คะเระซันซุย หรือ รู้จักกันทั่วไปในนาม เซนการ์เดน) คือ สวนพื้นภูมิแห้งแล้งที่จัดเป็นชนิดของสวนเซนญี่ปุ่นที่ได้รับอิทธิผลมาจากนิกายเซนในพุทธศาสนาของญี่ปุ่น สวนในรูปแบบของญี่ปุ่นนั้นจึงถือเป็นศิลปะที่มีชีวิต
เมื่อเวลาผ่านไปความงดงามของสวนก็จะขึ้นอยู่กับการดูแลและการบำรุงรักษาที่ได้รับโดยผู้มีฝีมือในศิลปะแห่งการตัดและตกแต่งสวน ส่วนสำคัญอย่างหนึ่งของศิลปะเซน คือ การดูแลรักษาสวนให้คงที่ในลักษณะเสมือนภาพวาดและจิตรกรรม สวนญี่ปุ่น จึงสามารถจัดเป็นสิ่งที่เป็นนามธรรมและเป็นสัญลักษณ์ของพื้นภูมิที่เรียกได้ว่าเป็น “mind-scape”

ปัจจุบันรูปแบบของสวนเซน หรือ สวนหิน จึงมีความโดดเด่นจากการใช้หินแม่น้ำหรือกรวดทดแทนองค์ประกอบของน้ำ เพียงปรับระดับลานพื้นสวนให้เสมอกัน แล้วปูด้วยกรวดแม่น้ำสีขาวขนาดเล็กใช้ วางกรอบโรยเป็นรูปทรงที่โค้งไปมาให้ความรู้สึกเหมือนน้ำในลำธาร
ตลอดทางจัดวางแผ่นหินสีตัดกัน วางตามระยะก้าวเดิน วิธีการปูหินทางเดินแบบนี้เรียกเป็นภาษาญี่ปุ่นว่า อะราเระโคะโบะชิ (あられこぼし) นิยมใช้ในการจัดสวนเพื่อให้สามารถเดินได้ง่ายขึ้นโดยไม่เตะกรวดแม่น้ำหรือทำให้สีขาวดูสกปรก จนดูไม่สะอาดตา
ด้านข้างรั้วบ้าน เราสามารถจัดล้อมลานหินหลังจากการถมดินเหนียวให้สูงกว่าพื้นลานหินเล็กน้อย คล้ายเป็นตลิ่งริมน้ำและยังช่วยให้สวนดูไม่แบนจนเกินไป ด้านบนใช้ดินปลูกต้นไม้ถมอีกชั้นสำหรับปลูกไม้คลุมดินและมอสน้ำ
นอกจากการจัดวางก้อนหินและเลือกพรรณไม้ในสวนแล้ว สวนดังกล่าวยังสามารถแทรกองค์ประกอบอื่นๆ ที่ทำให้นึกถึงบรรยากาศของสวนญี่ปุ่นเอาไว้อย่างครบถ้วน ทั้งสะพานไม้ประดับสำหรับข้ามบ่อน้ำขนาดเล็กที่อยู่ระหว่างลานหิน หรืออ่างหินที่จัดวางคู่กับกระบอกไม้ไผ่ที่เรียกว่า ชิชิโอโดชิ น้ำรินไม้ไผ่ สำหรับนำน้ำให้ไหลลงในอ่างด้วยกลไกลกระดกกลับไปรับน้ำไปมา
นอกจากสวยงามแล้วยังทำหน้าที่สร้างเสียงน้ำที่ไม่ดังหรือเบาจนเกินไป เหมาะกับการช่วยสร้างสมาธิและความรู้สึกผ่อนคล้ายให้กับเจ้าของสวนและผู้ที่มชมสวนได้เป็นอย่างดี
นิยามเดียวว่า สวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น แต่หลายสไตล์ในการจัดวาง
สวนหินญี่ปุ่น เป็นการจัดสวนที่เน้นหินเท่านั้น เพียงเตรียมพื้นที่ว่างข้างบ้าน โรยกรวดหินแยกสีสันและขนาดเป็นสัดส่วนที่ลงตัว วางอ่างบัวและน้ำรินไม้ไผ่สไตล์ญี่ปุ่นตรงกลางเพิ่มความน่าสนใจ ตามรอบสวนต่าง ๆ ก็ลงต้นไม้กระถางเล็กๆ เพียงเท่านี้ก็ได้สวนญี่ปุ่นสวย ๆ ให้ความรู้สึกสงบ และเย็นสบายตา นอกจากนี้เรายังสามารถต่อยอดจัดสวนหินได้อีกหลายรูปแบบ ดังนี้

สวนหินสไตล์เซน เริ่มตั้งแต่ปรับพื้นผิวหน้าดินโดยแบ่งสัดส่วนเป็นเนินดินสำหรับวางอ่างหินน้ำล้น และพื้นที่สำหรับปลูกต้นไม้และวางมอสส์สีเขียวชอุ่ม ตกแต่งบริเวณนี้ด้วยหินก้อนใหญ่และหินแบน จากนั้นก็ให้รองพื้นที่ที่เหลือด้วยทรายก่อนที่จะโรยกรวดทำเป็นทางเดิน เพียงเท่านี้ก็ได้สวนหินสไตล์เซนแบบเรียบง่ายแต่ให้ความรู้สึกเสมือนอยู่ญี่ปุ่นแล้ว
สวนหินเล็ก ๆ เป็นการจัดพื้นที่ว่างข้างบ้านมาจัดเป็นสวนหินแบบง่าย ๆ เริ่มตั้งแต่เคลียร์พื้นที่ปรับหน้าดิน วางถุงดำ ตามด้วยหินศิลาแลงกั้นพื้นที่ เลือกวางก้อนหินทรายขนาดกำลังพอเหมาะเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 3 ก้อน แล้วจัดให้เหมือนหินที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ตั้งตะเกียงหินสไตล์ญี่ปุ่น และเลือกปลูกไม้กระถางขนาดเล็ก จากนั้นก็ปิดท้ายด้วยการโรยกรวดเม็ดเล็ก ก็จะได้สวนหินเล็ก ๆ กลิ่นอายญี่ปุ่นขนาดย่อมที่สวยตรงใจและดูแลรักษาไม่ยากด้วย

สวนหินมีน้ำตก เป็นการจัดสวนหินที่มีสไตล์ญี่ปุ่นด้วยหินกรวด และเพิ่มความสวยงามให้กับสวนหินข้างบ้านด้วยน้ำตกเล็ก ๆ โดยปรับพื้นที่สนามหญ้าข้างบ้าน ขุดทำเป็นสระ หรือ บ่อเล็ก ๆ ไม่ลึกนัก ด้านข้างของบ่อกั้นเป็นแนวทางน้ำไหลด้วยอิฐมอญแดง เพิ่มความเก๋ด้วยการก่ออิฐบล็อกทำเป็นกำแพงน้ำตก พอได้เป็นรูปเป็นร่างก็หาก้อนหินขนาดต่าง ๆ เช่น หินก้อนใหญ่ หินเล็ก ๆ และหินเกล็ดมาวาง ภายในน้ำตก อาจประดับด้วยน้ำพุเล็กๆ หรือน้ำรินไม้ไผ่ ใครอยากลองจัดสวนหิน แนะนำว่าแบบนี้ก็ได้กินอายญี่ปุ่นไม่น้อย

สวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น จะทำให้บ้านของคุณมีเสน่ห์ขึ้นมาทันทีจากบ้านธรรมดา เมื่อมีสวนเข้ามาเติมเต็ม สร้างสภาพแวดล้อมและภูมิทัศน์ที่งดงาม ก็กลายเป็นเหมือนโอเอซีสที่โอบอุ้มหัวใจให้ชุ่มชื้นอยู่รอบตัวคุณ
หากใครที่ต้องการจัดสวนหินข้างบ้านสไตล์ญี่ปุ่น หรืออยากใช้เวลาว่างให้มีประโยชน์ ก็ลองนำไปใช้กันได้เลย วิธีการจัดก็ไม่ยาก ราคาก็สามารถควบคุมได้ และนอกจากจะทำให้บ้านของเราสวยขึ้นแล้ว ยังทำให้เรารู้สึกว่าได้กลิ่นอายญี่ปุ่นอยู่ตลอดเวลาอีกด้วย
amateurhomeowner หวังว่าเกร็ดความรู้เรื่องนี้จะทำให้ทุกวันที่คุณกลับบ้านเหมือนได้ออกเดินทางไปพักผ่อนในใจกลางธรรมชาติ ลองคิดดูว่าจะดีแค่ไหนถ้าคุณมีสวนที่แสนสดชื่นแบบนี้เป็นของตัวเอง หากใครที่อ่านแล้วชื่นชอบ ต้องการเริ่มต้นแต่ไม่ทราบว่าจะทำจากตรงไหน ลองรับชมข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่นี่
https://www.youtube.com/watch?v=G0rkhVrJjiQ
แหล่งที่มาของภาพ
https://ihome108.com/d-garden-design-4/
https://www.banidea.com/japan-garden-inspire/
บทความที่อาจสนใจ สวนหิน ความอ่อนโยนร่มรื่นจากความแข็งแกร่ง